به نظر می رسد که متاسفانه در میان عکاسان آگاهی بسیار کمی از حقوق عکاس و عکس هایش وجود دارد. از طرف دیگر افراد حاضر در جامعه هم از قوانینی که از حقوق عکاسان حمایت می کند و همچنین مسئولیت های آنها اطلاعات زیادی ندارند. در اینجا به نکته ای چند در باب حقوق قانونی عکاسان برای در قاب آوردن جهان پیرامون اشاره کنیم.
البته لازم به ذکر است که موارد اشاره شده در این متن به هیچ عنوان تضمین کننده ی وجود این قوانین در سراسر دنیا نیست و بهتر است در مورد قانون هر کشوری که قصد عزیمت به آن را دارید و یا کشور محل سکونت خود تحقیقات بیشتر و جامع تری را انجام دهید. همچنین ممکن است قوانین در شهرها یا ایالتهای مختلف یک کشور متفاوت باشند.
بر طبق اعلام اتحادیه ی آزادی های مدنی آمریکایی پنج نکته ی مهم در مورد حقوق عکاسان وجود دارد که به شرح زیر می باشند:
– زمانیکه در مکان های عمومی ای که به صورت قانونی حضور شما به عنوان یک شهروند در آنجا مانعی ندارد می توانید از هر چیزی که در زاویه ی دید شماست عکاسی کنید
– زمانیکه در حوزه ی خصوصی قرار دارید، مالک آن مکان است که به شما حق عکسبرداری را می دهد.
– پلیس بدون داشتن مجوز نمی تواند عکس ها و ویدیوهای شما را تفتیش کند.
– پلیس تحت هیچ شرایطی حق حذف عکس ها و ویدیوهای شما را ندارد.
– اما پلیس برای برقراری نظم می تواند شهروندان را به طور قانونی از اعمالی که نظم عمومی را به خطر می اندازند بر حذر دارد.
البته استثنائاتی هم در باب قوانین بالا وجود دارد، اما در کل عکاسان حق عکس گرفتن در مکان های عمومی را دارند. استثنائات را شاید بتوان در مورد تاسیسات نظامی و هر مکانی که تابلوی عکسبرداری ممنوع را بر سر در خود دارد بیان کرد.
اگر در کشوری با قوانین ذکر شده در بالا از شما خواسته شد تا حوزه ی یک مکان خصوصی را ترک کنید، سعی کنید که وارد حوزه ی عمومی شوید و از سوژهی خود عکس بگیرید. در مورد حوزه ی خصوصی هم استثنائات سخت و محکمی وجود دارد که باید حتماً آنها را رعایت کنید تا به مشکل بر نخورید مانند اتاق های تعویض لباس، دستشویی ها، مراکز درمانی و درون خانه افراد.
اگر وضعیت به گونهای بود که پلیس از شما در حال بازخواست کردن در مورد عکاسی تان و عکس های تان بود در ابتدا سعی کنید که مطمئن شوید در محدوده ی هیچ کدام از استثنائات اشاره شده در بالا قرار ندارید.
اگر وضعیت کمی پیچیده تر شد، به یاد داشته باشید که سعی کنید مودب باشید و از تماس فیزیکی با پلیس خودداری کنید. شما باید توجه داشته باشید که از او بخواهید چه کسی جلوی شما را گرفته و می خواهد کارتان را متوقف کنید و اینکه شما آزاد هستید که هر جایی بروید. اما پلیس زمانیکه حس کند شما مشکوک به انجام یک کار خلاف هستید و یا در حین ارتکاب آن حق دارد که شما را دستگیر کند.
اگر چنین اتفاقی افتاد از آنها بخواهید که جرم تان را تعریف کنند. شما حق عکاسی دارید. در ضمن حتماً سعی کنید مشخصات افسر مربوطه و کارت شناسائیش را تطبیق دهید. هیچ کسی به هیچ عنوان نمی تواند به تجهیزات شما دست بزند مگر اینکه ثابت شود شما خلاف کرده اید.
اجازه ی انتشار
هر چند که شما آزاد هستید تا از هز وضعیت و موقعیتی عکس بگیرید، شما همیشه حق استفاده از عکس ها را آنطور که می خواهید و مناسب می دانید ندارید. بسته به آنچه که شما عکاسی کرده اید، شما ممکن است که به حق انتشار عکس احتیاج داشته باشید. این فرم بر اساس جامعه ی عکاسان آمریکا در صورتی احتیاج است که شخص موجود در عکس زمانیکه عکس بخواهد برای کارهای تجاری استفاده شود قابل شناسایی باشد. لازم به ذکر است که تشخیص سوژه در عکس آن هم در دادگاه بسیار کار آسانی ست، پس مراقب باشید که همیشه روی خط ایمن حرکت کنید.
همیشه این سه سوال را از خود بپرسید تا برای خودتان مسجل شود که آیا به این فرم اجازه احتیاج خواهید داشت یا خیر:
- آیا شخص موجود در عکس می تواند توسط همه شناسایی شود؟
- آیا عکس شما برای تبلیغات استفاده خواهد شد؟
- آیا عکس برای اهداف تجاری گرفته می شود؟
به همین منظور پس از پرسیدن سوال های بالا از خود و رسیدن به پاسخ قاطعی درباره آنها شروع به عکاسی از سوژه های خود کنید. برای روشن تر شدن این موضوع به مصاحبه ای با نانسی ولف وکیل DeBaetsm Abrahams & Sheppard در نیویورک رجوع می کنیم. او چنین می گوید: «عمل فروختنِ چیزی به تنهایی یک عمل تجاری نیست که احتیاج به اجازه نامه داشته باشد. برای مثال زمانیکه یک عکس را به نیویورک تایمز می فرستید آنها در حال پرداخت پول در قبال آن عکس هستند. به علاوه، تصاویر بصری قسمتی از کلام هستند و کار و اثر عکاس محسوب می شوند.»
به عنوان یک عکاس و یک انسان، شما حق دارید تا از دنیای پیرامون تان با دوربین خودتان عکس بگیرید. اما از این مطمئن شوید که توصیه های بالا را به همراه قوانین اضافه ای که ممکن است محل سکونت شما در باب عکاسی داشته باشد به دقت مطالعه کنید. توصیه بر این است که حتماً برای متوجه شدن از ریز قوانین مربوط به عکس و حقوق عکاسی با یک وکیل مشورت کنید.